Πρωτοεμφανίστηκε στα γράμματα το 1959 με το δοκίμιο Η γυναίκα στον αγώνα της ζωής. Έχουν εκδοθεί περισσότερα από 35 βιβλία της (μυθιστορήματα, διηγήματα, λαογραφικά δοκίμια, ταξιδιωτικά, παιδική λογοτεχνία) από τα οποία ξεχωρίζουν το μυθιστόρημα "Σκλαβοχώρι" και το παιδικό "Η αλεπού που έχασε την ουρά της".
Ανέπτυξε φεμινιστική δράση και υπήρξε επίσης αγωνίστρια της Αριστεράς. Το 1954 εξελέγη για πρώτη φορά δημοτικός σύμβουλος Αθηναίων. Επανεξελέγη στη συνέχεια κι άλλες φορές και παύθηκε από τη δικτατορία το 1967. Πολλά έργα της είναι αποκρυστάλλωση της πείρας της από τη θητεία της στην τοπική αυτοδιοίκηση (π.χ. "Θητεία στην τοπική αυτοδιοίκηση", "Λαϊκές βιβλιοθήκες"). Πέθανε σε ηλικία 100 ετών.
Η Πέπη Δαράκη ήταν η πρώτη γυναίκα επαγγελματίας δημοσιογράφος του νησιού μας. Το πρώτο
κείμενό της, «Λευκές πανηγυρικές μέρες», δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Ταχυδρόμος», που έβγαζαν οι Θείελπις Λευκίας και Στράτης Μυριβήλης, στις 6 Φεβρουαρίου 1929.
Επαγγελματικά, όμως, ως δημοσιογράφος πρωτοεργάστηκε στην εφημερίδα Δημοκράτης. «Όταν εκδόθηκε η εφημερίδα Δημοκράτης ο διευθυντής Τέρπανδρος Αναστασιάδης με προσέλαβε συντάκτρια. Ήταν εξαίρετος πνευματικός άνθρωπος με ευγένεια, ήθος και ανθρωπιά. Μου έλεγε να γράφω ό,τι θέλω, χρονογράφημα, σχόλια, κριτική θεάτρου, και κινηματογράφου», έτσι περιγράφει την αρχή της επαγγελματικής της σταδιοδρομίας, η ίδια, στο βιβλίο της Ταξίδι μνήμης και ονείρου.
Η Πέπη Δαράκη στον Δημοκράτη
Το πρώτο ενυπόγραφο κείμενό της, στον Δημοκράτη, δημοσιεύτηκε στις 2 Απριλίου 1929 και ήταν ένα χρονογράφημα με τον τίτλο «Μποέμ». Το υπόγραψε με το ψευδώνυμο «Η ΕΝΑΤΗ», που της είχε δώσει ο αδερφός της Κώστας Μάκιστος.
Είναι τα χρόνια που περιμένει να διοριστεί ως δασκάλα. Τότε με τη διαμονή της στη Μυτιλήνη γνωρίζεται, μέσω του αδερφού της, με τα μέλη της «Ορδής των Βασιβουζούκων». Τα μέλη της ορδής οι: Μυριβήλης, Λευκίας, Πρωτοπάτσης, Κεφάλας, Παρασκευαΐδης, Νικήτας, Βενέζης, Παπανικόλας Μολίνος κ.ά. την είχαν σαν μασκότ της συντροφιάς των. Συμμετέχει στις ερασιτεχνικές θεατρικές παραστάσεις του Φιλοτεχνικού ομίλου που σκηνοθετεί ο Στρατής Παρασκευαΐδης. «Με τα νεανικά μου μάτια τους αντίκριζα τότε με άδολο θαυμασμό όπως κυριαρχούσαν στο λεσβιακό χώρο μέσα από τα έργα τους », θυμάται η ίδια, χρόνια μετά.
Αυτή η μαθητεία της στην Ορδή, στον Ταχυδρόμο, στον Δημοκράτη σημάδεψε τη νιότη της και έκανε αργότερα το μεγάλο της ταξίδι στον κόσμο της Λογοτεχνίας, ως την καταξίωση και τη βράβευσή της απ την Ακαδημία.
Μποέμ
Τους είδα προχτές κατασκηνωμένους σ ένα χωράφι. Γι αφτούς παντού βρίσκεται μια σπιθαμή λέφτερης γης για να στήσουν τις μικρές λεφκές πυραμίδες τους χωρίς να μεσολαβήσει κανένα μεσιτικό γραφείο εγκαταστάσεων. Κι όσο για ένα κομμάτι ψωμί κι ένα κρασάκι ας είναι καλά η περιέργειά μας:
- Πώς γνέφουν στην πλατέα τα παλληκάρια στα κορίτσα, Μαρίκα; Ρωτά τη μαϊμού ο νεαρός ατσίγγανος.
Και η μαϊμού παραχρήμα αναπαραστάνει το γεγονός.
- Πώς βάζουν κοκκινάδι οι κοπέλες Μαρίκα;
Και το ντέφι αναποδογυρίζεται και οι περίεργοι ρίχνουν μέσα τις δραχμούλες. Και το βραδάκι η τσιγγανοπαρέα γυρνάει στο τσαντίρι με τις δραχμές μεταβλημένες σε ψούνια.
Απ την άλλη μεριά η θηλυκή παρτίδα τα καταφέρνει πιο φίνα με τις παλάμες των γυναικών:
- Εσένα μερακλήντικο είσαι. Τρώγει, πίνει το καρντιά ντε συντείνει. Κουπάτος άντρας αγαπάει εσένα. Μα κακοκέφαλο είσαι και ντε πιστέβει κ.τ.λ.
Ύστερα ξαπλωμένοι όλοι στο γυμνό γρασίδι ανοίγουν τον κόμπο του γλιτσιασμένου μαντηλιού και μετράνε τα υπόλοιπα, χωρίς νάχουν πάνω απ το κεφάλι τους κανένα αφεντικό να ελέγξει, να προσβάλει και να στριγγλίσει, ούτε να νοιώσουν καρδιοχτύπια και τρεμούλες στη θέα κανενός φοβερού εντάλματος φόρου κινητής ή ακίνητης περιουσίας.
Μια τσιγγάνα καθισμένη στον ήλιο, με την προσοχή Κυρίας που φτιάνει μανικιούρ, προσπαθεί μένα λεπτό σουγιαδάκι να βγάλει απ το νύχι της ένα αγκάθι.
Ένα τσιγγανάκι βουτηγμένο ολάκερο σε μιαν απελπιστική λίγδα χαριεντίζεται μαζί της. Πηδάει στην ράχη της, κυλιέται στην ποδιά της, δαγκώνει τα βρώμικα δάχτυλά της και το μελαψό του μουτράκι, με κείνα τα μερακλήδικα τσιγγάνικα μάτια, γελάει όλο και δείχνει κάτι δοντάκια λευκά και συμμετρικά σαν κουκλίτσας. Καταμεσής στο τσαντίρι τους μια φωτιά από λιόκλαδα το γιομίζει καπνούς κι ένας τσιγγάνος κοιτάει σένα στρογγυλό κατρεφτάκι τα μουστάκια του.
Πλάγι του η μαϊμού μένα κωμικό σκουφάκι στο κεφάλι κοιτάει το τζέντζερε που βράζει. Κουρελιασμένα και λιγδωμένα ρούχα δω και κει συμπληρώνουν όλο τους το νοικοκυριό.
Κόπιασε τώρα, φίλτατη Υγιεινή να τα ξεμπερδέψεις μαζί τους. Οι κανονισμοί, οι όροι κι οι διατάξεις σου πάνε στο βρόντο. Σε περιφρονούν πέρα για πέρα μαζί μόλα τα πολυπληθή σου μικρόβια και βακτηρίδια. Και κοντά σαφτό, φέρτε ακόμα στο νου σας την αριστοκρατική Κυρία που φθείρει τα νέβρα της και τη ζωή της να ξεφωνίζει πάνω απ τα κεφάλια των υπηρετριών της γιατί η argenton ζαχαριέρα δεν ήταν όπως πρέπει τοποθετημένη στο δίσκο ή γιατί οι κορδέλες των πουπουλένιων προσκεφάλων δεν ήταν καλά σιδερωμένες.
Πάρα πέρα μιαν άλλη τσιγγάνα ρουφάει τον καφέ της με το σχετικό τσιγαράκι της και το ξεκούμπωτο μπροστά φόρεμά της αφήνει να φαίνεται μια μεγάλη ελιά ανάμεσα στο στήθος της. Το βρώμικο τσιγγανάκι της, σε κάθε ρουφηξιά που κάνει απ το κουπάκι της η τσιγγάνα, τρέχει και την φιλά στο στόμα. Κείνει ανάμεσα στο φιλί του δίνει λίγο καφέ απ το στόμα της και γελούν και οι δυο.
Ώρα ήταν να τους θυμίσω την ωραία συμβουλή που πρόσφατα σέρβιρε κάποιος Υπουργός. Το μαντήλι που πρέπει να μπαίνει διάφραγμα σε κάθε φιλί για να εξουδετερώνεται το μικρόβιο της γρίπης.
Κείνοι δα κορόιδεψαν κατάμουτρα αλάκερους αρχηγούς Κράτους, και θα προσέξουν μικρονόμους και συμβουλές της δεκάρας! Οι Ρουμάνοι για να τους περιθάλψουν και πιότερα για να άρουν την προσβολή της Εθνικής τους υπόστασης τους έχτισαν 3.000 σπιτάκια και τους έβαλαν μέσα. Μα κείνοι τόσκασαν ομαδικά ένα πρωί αφήνοντας ελεύθερες τις 3.000 φυλακές για τους αμαρτωλούς και τους σκλάβους.
Πάνω απ τη λεφτεριά τους δε θέτουν τίποτα άλλο. Περιφρονώντας τους σάπιους θεσμούς της κοινωνίας, κι όλες τις σάχλες μας προκαταλήψεις παντρέβονται όπως θέλουν, μπερμπαντέβουν λέφτερα, γυρνάνε όλο τον κόσμο κι η ζωή γι αυτούς είναι πάντα καινούργια.
Η ΕΝΑΤΗ
(Πέπη Δαράκη)
Μεγάλη απώλεια για τα Γράμματα και το λαό
Η Πέπη Δαράκη διακρινόταν για τη βαθιά αγάπη της για τον εκμεταλλευόμενο άνθρωπο, για τη γνώση και την πρόοδο. Αυτά ήταν μόνο μερικά από τα στοιχεία που χαρακτήριζαν την αξιαγάπητη συντρόφισσά μας, Πέπη Δαράκη, η οποία «έφυγε» χτες από τη ζωή σε βαθιά γεράματα, γεράματα που αφορούσαν μόνο στο βιολογικό μέρος. Γιατί αυτό για το οποίο μας εξέπληττε πάντα ήταν η φρεσκάδα της σκέψης της, η πνευματική της οξύνοια, η άσβεστη νεανική φλόγα να κατακτήσει ακόμη μεγαλύτερο απόθεμα γνώσης, να βρίσκεται πάντα στην πρώτη γραμμή των εξελίξεων και του αγώνα.
Από τις τελευταίες, αν όχι η τελευταία εκπρόσωπος εκείνης της γενιάς της ελληνικής γυναικείας διανόησης, που «διέτρεξε» τα συγκλονιστικότερα γεγονότα του 20ού αιώνα από την «πρώτη γραμμή» του «πυρός», υπερασπιζόμενη τη γυναικεία χειραφέτηση, την ελευθερία και την κοινωνική δικαιοσύνη, η ΠέπηΔαράκη αφήνει πίσω της ένα πλουσιότατο λογοτεχνικό, παιδαγωγικό και δημοσιογραφικό έργο.
Γεννήθηκε στις 26 Οκτώβρη του 1906, στην Αγία Παρασκευή της Λέσβου. Γνωρίζεται με τον Στρατή Μυριβήλη, στην εφημερίδα του οποίου, τον «Ταχυδρόμο», δημοσίευσε - ενώ φοιτούσε στην Παιδαγωγική Ακαδημία της Αρσακείου - το πρώτο της δημοσιογραφικό κείμενο. Παίρνει το δίπλωμά της το 1928. Ακολουθεί η Κατοχή, η Εθνική Αντίσταση και η ΕΑΜική της δράση. Διατέλεσε δημοτική σύμβουλος Αθήνας από το 1954 έως το 1967, οπότε παύτηκε από τη χούντα. Εργάστηκε ως συντάκτρια σε εφημερίδες και περιοδικά, δυο χρόνια στο ΕΙΡ, με μια εκπομπή για τις γυναίκες της επαρχίας. Από τη μεταπολίτευση εντάσσεται στο ΚΚΕ και έκτοτε δημοσιεύει πολιτιστικού περιεχομένου κείμενά της, ενώ το 1978 για λογαριασμό του «Ρ» κάνει μια δημοσιογραφική αποστολή στην ΕΣΣΔ, με αφορμή την 60χρονη επέτειο της Οχτωβριανής Επανάστασης. Προδικτατορικά ήταν μέλος του προεδρείου της Πανελλαδικής Ενωσης Γυναικών (ΠΕΓ) μαζί με τις Ρόζα Ιμβριώτη, Μαρία Σβώλου και άλλες διακεκριμένες επιστημόνισσες και αγωνίστριες.
Η Πέπη Δαράκη διατέλεσε επίτιμος πρόεδρος της Εταιρείας Ελλήνων Λογοτεχνών. Για το σύνολο του συγγραφικού της έργου τιμήθηκε με Επαινο της Ακαδημίας Αθηνών. Εξέδωσε περισσότερα από 35 βιβλία της (μυθιστορήματα, διηγήματα, λαογραφικά δοκίμια, ταξιδιωτικά, παιδική λογοτεχνία). Τιμήθηκε με βραβεία και διακρίσεις, ενώ εκπροσώπησε την Ελλάδα σε διεθνή συνέδρια. Ξεχωριστή τιμή της αποτέλεσε η βράβευσή της από την ΚΕ του ΚΚΕ.
Ποθώντας τη μόρφωση των παιδιών, οργάνωσε κινητή έκθεση βιβλίων των μελών της Εταιρείας Ελλήνων Λογοτεχνών και πήγαινε στους Δήμους της Αττικής για να φέρει τα παιδιά και το λαό γενικότερα σ' επαφή με το βιβλίο. Στο Δήμο της Αθήνας, την περίοδο που ήταν δημοτική σύμβουλος, οργάνωσε την Πνευματική και Καλλιτεχνική Δημοτική Επιτροπή, την οποία συγκροτούσαν διακεκριμένες προσωπικότητες του πνευματικού και καλλιτεχνικού χώρου. Τότε καθιερώθηκαν τα Δημοτικά Βραβεία Γραμμάτων και Τεχνών. Επί μια δεκαετία διατέλεσε μέλος της Επιτροπής Κρίσης Βιβλίων νέων μελών της ΕΕΛ.
Σημαντική προσφορά στο λαό και κυρίως στη νεολαία ήταν η δωρεά της πλούσιας βιβλιοθήκης και του αρχείου της που στεγάζεται στη Δημοτική Βιβλιοθήκη, στην Αγία Παρασκευή Λέσβου, η οποία εγκαινιάστηκε, το Νοέμβρη του 2005, παρουσία της και φέρει το όνομά της. Η βιβλιοθήκη διαθέτει επτά χιλιάδες εκλεκτά βιβλία και πολύτιμα αρχεία, και πάνω από τριάντα τόμους λαογραφικού υλικού για την ιδιαίτερη πατρίδα της.
• ΠΕΠΗ ΔΑΡΑΚΗ
• Μια διανοούμενη αφιερωμένη στο λαό
• Στιγμές από την πλούσια πνευματική ζωή και αγωνιστική δράση της, με αφορμή το θάνατό της
• Η Π. Δαράκη (Παπαχαραλάμπους το πατρικό της) «διέτρεξε» κάθε μεγάλη και τραγική στιγμή του λαού μας κατά τον περασμένο αιώνα. Γεννήθηκε στην Αγία Παρασκευή της Λέσβου, η τελευταία από τα εννέα παιδιά της οικογένειας (σειρά γέννησης που θα της «χάριζε» και το μελλοντικό της ψευδώνυμο «Ενάτη»), αλλά ξέφυγε από το μέλλον που επέβαλε η κοινωνία της εποχής στα κορίτσια της επαρχίας. Σ' αυτό συντέλεσε το οικογενειακό περιβάλλον, που, αν και καθαρά αγροτικό και θρησκευτικό (ο πατέρας της ήταν παπάς), ωστόσο, δεν ήταν συντηρητικό. «Από νωρίς αντιλήφθηκα ότι αυτός ο κόσμος έχει λουλούδια, ήλιο, ζάχαρη, αλλά είναι χωρισμένος σε άντρες και γυναίκες, σε πλούσιους και φτωχούς. Μεγάλωσα σε οικογένεια αγροτική, ο πατέρας μου ήταν παπάς και αγρότης, αλλά μορφωμένος. Ημουν η τελευταία από εννιά παιδιά. Τέσσερα αγόρια και πέντε κορίτσια. Το ένα αγόρι το ξενίτεψε ο πατέρας μου στην Αμερική από 13 ετών. Του έβαλε μέσα στο χεράκι του τρεις λίρες και του είπε "άντε παιδί μου, πήγαινε να γίνεις άνθρωπος"», θυμόταν στη συνέντευξη που παραχώρησε στο «Ρ» το 2003.
• Από το χωριό, στο πρώτο ρεπορτάζ
Η Πέπη Δαράκη στο Αρσάκειο (σημειώνεται με βέλος)
• Διηγήθηκε και πώς πήρε το όνομά της: «Μερικά χρόνια μετά τον ξενιτεμό, ο πατέρας μου του γράφει ότι η μάνα είναι έγκυος. Εκείνος απάντησε πως αν γεννηθεί κορίτσι "να το βγάλετε Ευτέρπη, γιατί είναι η μούσα της μουσικής". Ετσι πήρα το όνομά μου. Οταν γεννήθηκα, έστελνε νανουρίσματα για μένα που έγραφε ο ίδιος. Ο πατέρας μου έλεγε "καλύτερα να έστελνε κανένα δολάριο για να πάρουμε βρακάκια στο παιδί...". Πήγε, μάλιστα, και στον διευθυντή του Σχολαρχείου να του ζητήσει να γράψει στο γιο του για να τον "συνεφέρει". Αυτός του έγραψε ότι "οι ποιητές πεθαίνουν από την πείνα" και "καλύτερα να μάθεις μια τέχνη για να γίνεις άνθρωπος"».
• Το ...«φάντασμα» της ποίησης, ωστόσο, «πλανιόταν» πάνω από το αγροτόσπιτο. Στον οντά είχε το γραφείο του ένας από τα αδέλφια, ο Κώστας, ο οποίος έμεινε γνωστός στην ιστορία της νεοελληνικής φιλολογίας με το ψευδώνυμο Μάκιστος, από την κορφή της Λέσβου. Ανθρωπος των Γραμμάτων, δάσκαλος το επάγγελμα, μέλος της συντροφιάς του Βενέζη και του Μυριβήλη, με τους οποίους δενόταν με μεγάλη φιλία, η οποία έμελλε να δημιουργήσει την πνευματική κίνηση, γνωστή σήμερα ως «Λεσβιακή Ανοιξη» των Γραμμάτων.
• Παρά το ότι τότε οι γονείς δεν έστελναν τα παιδιά τους στο σχολείο για να έχουν εργατικά χέρια για την επιβίωση, στην οικογένεια της Δαράκη όλα τα κορίτσια πήγαν στο Δημοτικό, ενώ η ίδια συνέχισε και στο Σχολαρχείο. Εκεί, στην τελευταία τάξη, στην Αγιάσο, η Π. Δαράκη θα ανακαλύψει διαφορετικές γυναικείες συμπεριφορές από τις κυρίαρχες στο χωριό της: «Η Αγιάσος με γοήτευσε. Οι γυναίκες ήταν απελευθερωμένες. Οι δικές μας γυναίκες κυκλοφορούσαν με σαλβάρια. Εκεί, φορούσαν μεν σαλβάρια, αλλά με τολμηρό ντεκολτέ, ζωγραφισμένη ελιά στο μάγουλο, κοκκινάδι στα χείλη και μανίκι πάνω από τον αγκώνα!». Ακολούθησε το Γυμνάσιο στη Μυτιλήνη. Ο Μάκιστος ζήτησε από τον Μυριβήλη να προσέχει την αδερφή του και να την παρακολουθεί στα μαθήματα. Ο Μυριβήλης θα γίνει ο πνευματικός της μέντορας. Της πρότεινε εξωσχολικά βιβλία, «μου άνοιξε το δρόμο στην πνευματική ζωή». Μετά ήρθε το ακόμη μεγαλύτερο ταξίδι στην Αθήνα, για παιδαγωγικές σπουδές στην Αρσάκειο.
Το 1930
• Βρισκόμαστε στα μέσα της δεκαετίας του '20. Ο Μυριβήλης έβγαζε στη Μυτιλήνη την εφημερίδα του, τον «Ταχυδρόμο», στη δημοτική γλώσσα. «"Κοπάναγε" τους πλούσιους. Τους έλεγε "τρώνε και χε...". Οταν κυκλοφορούσε η εφημερίδα και τη διαλαλούσε ο εφημεριδοπώλης, οι αχθοφόροι, οι ψαράδες, οι εργάτες, άφηναν τα πάντα και τρέχανε να την αγοράσουν, να τη "ρουφήξουν"». Στον «Ταχυδρόμο» θα δημοσιευτεί για πρώτη φορά σε συνέχειες ή «Ζωή εν Τάφω». Η Π. Δαράκη πούλησε δεκάδες αντίτυπα στις συμμαθήτριές της.
• Οι διακοπές των Χριστουγέννων στο χωριό ήταν η αφορμή για το πρώτο της λογοτεχνικό κείμενο με τίτλο «Λευκές πανηγυρικές μέρες», που δημοσιεύτηκε στον «Ταχυδρόμο» του Μυριβήλη. Σύντομα θα ακολουθήσει και το πρώτο δημοσιογραφικό της κομμάτι, το οποίο προκάλεσε σάλο στην κοινωνία του νησιού. Μια επίσκεψή της στο γυναικείο Μοναστήρι της Μυρτιδιώτισσας και η συζήτηση με τις νέες καλόγριες της αποκάλυψαν «πως οι λόγοι που κλείστηκαν στο μοναστήρι αυτές οι γυναίκες ήταν οικονομικοί και κοινωνικοί (...) Τη νύχτα, μου ήρθε να ανοίξω την πόρτα και να τους πω "φευγάτε, πηγαίντε στον ελεύθερο κόσμο. Να δουλέψετε, να παντρευτείτε, να κάνετε παιδιά, να χορέψετε, να γελάσετε"». Ο Μυριβήλης θα δημοσιεύσει στον «Ταχυδρόμο» το κομμάτι, αλλά με αλλαγμένο τίτλο: αντί του «Γιατί οι γυναίκες γίνονται καλογριές», ο Μυριβήλης έβαλε το σκανδαλιστικό ...«Η γυναίκα κάτω από το ράσο». Το ρεπορτάζ δημοσιεύτηκε με το ψευδώνυμο «Ενάτη». «Η διανόηση της Λέσβου αναρωτιόταν ποια είναι η "Ενάτη". Κάποιος είπε πως είναι παρμένο από την ...Ενάτη του Μπετόβεν!», θυμόταν η Π. Δαράκη.
• Πνευματική και αγωνιστική δράση
• Η μετέπειτα πορεία της μόνο περιγραφικά μπορεί να παρουσιαστεί. Κατοχή, Εθνική Αντίσταση, ΕΑΜική δράση. Διατέλεσε δημοτικός σύμβουλος Αθήνας από το 1954 έως το 1967, όταν παύθηκε από τη χούντα. «Δέκα σύμβουλοι βγήκαν από την ΕΔΑ. Εγώ βγήκα από τους "Φιλελεύθερους". Στην πρώτη συνεδρίαση του ΔΣ, είπα στον πρόεδρο ότι η θέση μου είναι απέναντι. Πήγα και κάθισα με τους συμβούλους της ΕΔΑ. Αν έκανα κάτι καλό στο δήμο, το χρωστώ στην Ρόζα Ιμβριώτη και στον Κώστα Σωτηρίου».
• Συντάκτρια σε εφημερίδες και περιοδικά, δυο χρόνια στην ΕΙΡ με μια εκπομπή για τις γυναίκες της επαρχίας, συνεργασία της με τον «Ρ» και η πρώτη της δημοσιογραφική αποστολή στην ΕΣΣΔ, το 1978, με αφορμή την επέτειο της Επανάστασης.
• Διατέλεσε μέλος του προεδρείου της Πανελλαδικής Ενωσης Γυναικών (ΠΕΓ) μαζί με την Ρόζα Ιμβριώτη, την Μαρία Σβώλου κ.ά. Επίτιμος πρόεδρος της Εταιρίας Ελλήνων Λογοτεχνών και συμμετοχή σε πλήθος φορέων, από την Ομοσπονδία Γυναικών Ελλάδας και το Σύνδεσμο Επιστημόνων Γυναικών, μέχρι την Ομοσπονδία των Λεσβιακών Συλλόγων της Αττικής.
• Το 1996 η Ακαδημία Αθηνών τη βράβευσε για το σύνολο του έργου της, το οποίο περιλαμβάνεται σε περισσότερα από 35 βιβλία (μυθιστορήματα, διηγήματα, λαογραφικά δοκίμια, ταξιδιωτικά, παιδική λογοτεχνία). Να σημειωθεί ότι η πρώτη της δοκιμιακή εργασία δημοσιεύτηκε το 1959 με τίτλο «Η γυναίκα στον αγώνα της ζωής» με θέμα την ανισότητα των δύο φύλων. Το βιβλίο της για παιδιά «Τώρα θέλω να χορέψω» («Σύγχρονη Εποχή») έχει συμπεριληφθεί στον Τιμητικό Διεθνή Πίνακα «Αντερσεν». Το βιβλίο της «Το όραμα της ισοτιμίας της Γυναίκας» (Εκδόσεις «Καστανιώτης»), για την ιστορία του γυναικείου κινήματος, διδάσκεται σήμερα στα Πανεπιστήμια των Βρυξελλών. Το μυθιστόρημά της «Σκλαβοχώρι» («Κέδρος») απαγορεύτηκε το 1971 από τη χούντα και επανακυκλοφόρησε το 1980.
• Εχει αντιπροσωπεύσει την Ελλάδα σε διεθνή συνέδρια, ενώ ανάμεσα στο πλήθος των τιμητικών διακρίσεων ξεχωρίζει η βράβευσή της από την ΚΕ του ΚΚΕ. Η ΟΓΕ την τίμησε το 1998 για το σημαντικό λογοτεχνικό της έργο και την αγωνιστική παρουσία της, ιδιαίτερα στα γυναικεία ζητήματα. Εχει ακόμα τιμηθεί από το Σύνδεσμο Ελληνίδων Επιστημόνων, το Σύλλογο Ελληνίδας Νοικοκυράς και τον Κύκλο Ελληνικού Παιδικού Βιβλίου (για την πολύχρονη προσφορά της στην παιδική λογοτεχνία).
• Προσηλωμένη στη μόρφωση του λαού, οργάνωσε κινητή έκθεση βιβλίων των μελών της Εταιρίας και πήγαινε στους Δήμους της Αττικής για να φέρει το λαό σ' επαφή με το βιβλίο. Στο Δήμο της Αθήνας, κατά την περίοδο που ήταν δημοτική σύμβουλος, οργάνωσε την Πνευματική και Καλλιτεχνική Δημοτική Επιτροπή, που τη συγκροτούσαν διακεκριμένες προσωπικότητες του πνευματικού και καλλιτεχνικού χώρου. Τότε καθιερώθηκαν τα Δημοτικά Βραβεία Γραμμάτων και Τεχνών.
• «Να σκέφτεστε»...
• Ο πολιτισμός ήταν πάντα στο επίκεντρο της δράσης της, ενώ την απασχόλησε και σε θεωρητικό επίπεδο. Αποτέλεσμα αυτής της ενασχόλησης ήταν η εκπόνηση πολλών μελετών όπως: «Πνευματικά Κέντρα» (Εκδόσεις «Γκούτεμπεργκ»), «Πολιτιστικά Κέντρα Νεολαίας» και «Αισθητική αγωγή του παιδιού» (από τις εκδόσεις «Αντιπαράλληλοι»), «Λαϊκές βιβλιοθήκες» («Γκούτεμπεργκ»), «Πολιτισμός και Τοπική Αυτοδιοίκηση» («Πατάκης»), «Ταξίδι μνήμης και ονείρου» («Σύγχρονη Εποχή»).
• Ο πολιτισμός ήταν πάντα στο επίκεντρο της δράσης της, ενώ την απασχόλησε και σε θεωρητικό επίπεδο. Αποτέλεσμα αυτής της ενασχόλησης ήταν η εκπόνηση πολλών μελετών όπως: «Πνευματικά Κέντρα» (Εκδόσεις «Γκούτεμπεργκ»), «Πολιτιστικά Κέντρα Νεολαίας» και «Αισθητική αγωγή του παιδιού» (από τις εκδόσεις «Αντιπαράλληλοι»), «Λαϊκές βιβλιοθήκες» («Γκούτεμπεργκ»), «Πολιτισμός και Τοπική Αυτοδιοίκηση» («Πατάκης»), «Ταξίδι μνήμης και ονείρου» («Σύγχρονη Εποχή»).
• Η τελευταία σημαντική προσφορά της στο λαό και κυρίως στη νεολαία της ιδιαίτερης πατρίδας της - και όχι μόνον - ήταν η δωρεά της πλούσιας βιβλιοθήκης και του αρχείου της. Αυτό το σπουδαίο υλικό στεγάζεται στη Δημοτική Βιβλιοθήκη που φέρει το όνομά της, στην Αγία Παρασκευή Λέσβου, η οποία εγκαινιάστηκε το Νοέμβρη του 2005, παρουσία της. Επτά χιλιάδες εκλεκτά βιβλία και πολύτιμα αρχεία που δομούνται σε πάνω από τριάντα τόμους λαογραφικού υλικού της ιδιαίτερης πατρίδας της. Η υποδοχή που της έκαναν οι συμπατριώτες της και ιδιαίτερα οι νέοι, ήταν θερμότατη.
• Η απάντησή της στην τελευταία ερώτηση στη συνέντευξή της στο «Ρ» το 2003 για το ποια συμβουλή θα έδινε σήμερα στη νεολαία ήταν: «Να γραφτεί στην ΚΝΕ. Γιατί εκεί θα μάθει πράγματα που δεν ξέρει. Θα τον βοηθήσουν να σκέφτεται»...
Σημ: Το πρώτο κείμενο είναι από την εφημερίδα της Λέσβου "Δημοκράτης" και τα επόμενα από τον "Ριζοσπάστη"
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου